Portefeuillehouder

L. Grijsen

Rapportagedatum

22 juli 2022

Het project betreft de doorontwikkeling van het concept De Nieuwe Keizer (DNK) en de daarbij behorende organisatie alsmede het gemeentelijke vastgoed. Dit omvat de Schouwburg, het voormalig Filmhuis, de Iris-kantoren en verhuur van het Kunstcircuit’ aan de Keizerstraat. Het projectdoel is te komen tot een toekomstbestendig multifunctioneel cultuur- en zakelijk ontmoetingscentrum. Eén locatie, centraal gelegen in de Kien, tussen station en de binnenstad; geschikt voor cultuur-, educatie, horeca en zakelijke functies. Deze ambitie is op 13 april 2021 gepresenteerd door de directeur a.i. van de Deventer Schouwburg (DS); Gabriel Oostvogel.   

Deze ontwikkeling, passend in de diverse pijlers van het gemeentelijk beleid, vergt diverse inspanningen. Inspanningen op het gebied van interne organisatie; verregaande samenwerking tussen culturele partners, onderwijs en bedrijfsleven, maar ook een forse verbouwing van de technisch sterk geïntegreerde gemeentelijke panden.
Het nieuwe concept; de bijpassende organisatie(vorm) en het aangepaste gebouw moeten voldoen aan de in de Cultuurvisie 2019 omschreven eisen op het gebied van de culturele programmering. Op deze manier blijft de bestaande subsidie ad. 1.8 miljoen per jaar gewaarborgd als inkomstenbron voor de sluitende exploitatie. Anderzijds moet er sprake zijn van een marktconforme huurprijs voor de huur van het te moderniseren en verduurzamen gebouw. Of en hoe het nieuwe concept en de nieuwe organisatie ‘De Nieuwe Keizer’ met een eenmalige extra onrendabele investering in het gebouw op termijn kan voldoen aan deze randvoorwaarden is de centrale vraag in de verkenningsfase.  
Een geactualiseerd en breed gedragen nieuw concept gericht op diverse doelgroepen is hiervoor de eerste stap. De eerste ambities hiertoe zijn door de voormalige directeur a.i. opgeleverd in Q2 2021. In de Verkenningsfase gaat de nieuwe directeur DS / kwartiermaker DNK de verdere uitwerking van het concept, bijbehorende organisatie en een geactualiseerde businesscase uitwerken; gevolgd door de geactualiseerde exploitatie en benodigde aanpassingen aan het gebouw.   

Begin september 2021 heeft het college het voorstel aan de raad aangeboden met als beslispunten:  
- De initiatieffase af te ronden op basis van het informatiedocument
- Het college opdracht te geven de verkenningsfase te starten voor scenario 4: transformatie naar functieverbreding  

Beeldvormende sessie: 6-10-2021
Oordeelsvormende sessie: 27-10-2021
Besluitvorming hamerraad: 17-11-2021

In de Voorjaarsnota 2021 is een de volgende reservering opgenomen:  
2022: €120.000
2023: €3.920.000
2024: €200.000
2025: €100.000

Dit is als volgt tot stand gekomen:  
Op basis van de inzichten in Q2 2021 vraagt realisatie van De Nieuwe Keizer een totale investering van €10,6 miljoen, waarvan €8 miljoen stichtingskosten en €2,6 miljoen inrichting en theatertechniek. Van de investering wordt €4.2 miljoen, in overeenstemming met het initiatiefplan voor De Nieuwe Keizer (april 2021), binnen de bestaande exploitatie van het pand gedekt. Met name door verlenging van de afschrijvingstermijn van het gebouw van 2036 naar 2046 en het verlagen van de rente op bestaande leningen van 4% naar 2,2%. De investering in inrichting en theatertechniek van €2,6 miljoen wordt gedekt binnen de exploitatie van De Nieuwe Keizer. Voor deze investeringen wordt de gemeente verzocht een lening te verstrekken. In de lijn van het collegebesluit van 26-2-2019 (en Raadstafel 10-4-2019) kan in gemeentelijke financiering met een geldlening van de €2,6 miljoen worden voorzien.

Het resterende deel van de investering in de stichtingskosten, namelijk €3,8 miljoen is ongedekt. Hiervoor is een reservering gevraagd bij de VJN 2021. Naast de stichtingskosten is eenmalig €360.000 gevraagd vanuit de algemene middelen voor de projectorganisatie. Daarnaast zijn aanloopkosten en aanloopverliezen op €400.000 geraamd (ook eenmalig uit de algemene middelen te dekken).   

Deze besluitvorming is afgerond op 17-11-2021
- voorbereidingskrediet van €120.000 beschikbaar te stellen voor 2022
- €3,920 miljoen euro te reserveren in 2023, €200.000 en €100.000 (2024-2025)

Het project verkeert in de Verkenningsfase; Binnen de Verkenningsfase onderscheiden we, in overeenstemming met de Evaluatie Leidraad Grote Projecten,  de Definitie en Ontwerpfase (VO en DO).   

Bij de overgang van de Initiatieffase naar de Verkenningsfase is intensief gesproken met de gemeenteraad. Diverse scenario’s zijn in de afgelopen jaren bekeken, waarbij er voor het oplossen van structurele tekorten door het verlenen van meer cultuursubsidie, geen draagvlak werd gevonden. Ook het scenario: afschalen van podium, met forse krimp en mogelijk het failliet gaan van de Deventer Schouwburg past niet bij de culturele-, economische en gedefinieerde ambities voor de stad Deventer en het gebied de Kien. De weg voorwaarts is gekozen door te kiezen voor een transformatie van de functie, organisatie en het pand. Echter, dit is niet zonder risico’s.  

Rob van den Hove is in september 2021 aangesteld als directeur voor de huidige DS en kwartiermaker voor De Nieuwe Keizer. Ook blijft hij de directeur van MiMik. Deze directeur is verantwoordelijk voor de verdere uitwerking en aanscherping van het concept en de organisatie en exploitatie die hierbij hoort. Tevens bepaalt hij samen met de Gemeente welke aanpassingen er noodzakelijk zijn voor het pand. De verbouwing en de te nemen investeringen in het pand zijn voor rekening en risico van de pandeigenaar; de Gemeente Deventer. Daar ligt de beslissende stem.  

Op dit moment zijn de visie, het concept (businesscase) en de geactualiseerde exploitatie afgerond. Het Programma van Eisen (PvE) voor het gebouw, de geactualiseerde raming en de scenario’s voor verduurzaming zijn nog in onderzoek.  

Op basis van een gedegen plan van aanpak Verkenningsfase is intensief samengewerkt tussen de directeur DS / kwartiermaker DNK, Gemeente en een onafhankelijke derde partij Building Leisure. In dit Plan van Aanpak zijn de benodigde documenten benoemd, rollen en verantwoordelijkheden vastgelegd, de projectorganisatie en het risicomanagement ingericht. Bijsturing en toetsing vindt plaats tijdens het proces. Afronding van het PvE inclusief globale raming voor verbouw en verduurzaming van het pand wordt medio september afgerond. Bestuurlijke besluitvorming voor afronding definitiefase wordt voorbereid voor Q4 2022.  

Op koers

De algemene uitvoering van het project vindt plaats binnen de gestelde kwalitatieve kaders. Een kwalitatief goed doordacht en breed gedragen cultureel- en zakelijk concept is leidend. Hier worden geen concessies op gedaan. De scope van de transformatie bevat alle 4 de gebouwdelen zoals benoemd in de Initiatieffase.

Behoeft aandacht

Conform bovenstaand stappenplan voor de Verkenningsfase worden de beschikbare middelen ingezet voor de afronding van de Definitiefase. Daarna volgt een raadsbesluit waarin de begroting voor de Ontwerpfasen wordt meegenomen. De beschikbare €120.000 euro voor de definitiefase is ontoereikend voor oplevering van de gewenste producten en de sturing en toetsing tijdens het proces.  

Begroot definitiefase €120.000,-
Realisatie 2021/2022 €117.000,-
Prognose uitgaven €150.000,-
Benodigde bijsturing budget definitiefase  €153.000,-

Om de definitiefase gedegen af te kunnen ronden vragen wij daarom aanvulling op het budget vanuit de algemene middelen ten bedrage van €153.000.

De nog te verwachten uitgaven hebben betrekking op inhuur extern advies, uren projectmanagement en een second opinion op de bouwkosten. Bij deze verwachte uitgaven is nog geen rekening gehouden met de  start van een Europese aanbesteding voor de  architect. Mocht hiertoe besloten worden door het college vóór het te nemen raadsbesluit dan zullen hier voorbereidingskosten mee gemoeid gaan ten bedrage van circa €20.000 (Begeleiding selectiefase 2 maanden, Inschrijvingsfase 4 maanden en vergoeding inschrijvers aanbesteding procedure). Deze kosten hebben betrekking op de  VO-fase.

Ja

Realisatiefase verwacht in Q1 2024 (ipv 2023)  

Nee

Nee

Op koers

Voor het project is een uitgebreide risicoanalyse uitgevoerd, waarbij aan de hand van (kans x gevolg) de risico’s in kaart zijn gebracht. De risico’s zien toe op de volgende drie hoofdcategorieën:  

• Planvorming
• Exploitatie
• Bouw

In de definitiefase zijn de risico’s m.b.t. de planvorming en de exploitatie actueel. Gevolgen van de risico’s zien toe op:

• Overschrijding voorbereidingskosten;  
• Verdere vertraging
• Terugbetaling Provinciale subsidie ‘Vitaliteit van Steden’ door vertraging definitieve besluitvorming cofinanciering.

Ter beheersing van de risico’s en de gevolgen treft het projectteam de volgende maatregelen:

• Het maken van een verdiepingsslag op het PvE en het uitwerken van een aanvullende bouwkostenraming passend bij deze fase
• Vanuit het bestuursakkoord: structurele dekking voor de tekorten (€ 210.000 structureel) voor het exploitatietekort van het  KunstCircuit en voormalig Filmhuis. .
• Onderzoeken van mogelijkheden tot dekking voor het realiseren van de verduurzaming, waarbij de investeringen niet doorberekend worden in de kostprijs dekkende huur.
• Overleg met de Provincie in het derde kwartaal inzake voortgang subsidie ‘Vitaliteit van Steden’

Bij het te nemen raadsbesluit, over de definitiefase, zal een uitgebreide risicoanalyse worden opgenomen. Daarin zal dan ook het effect worden meegenomen van de huidige inflatieontwikkeling en meer specifiek de risico’s verbonden aan de verbouw. Prijsstijgingen, hogere risico percentages en realistisch geraamde projectkosten kunnen leiden tot hogere investeringsbedragen en als gevolg daarvan hogere  kapitaallasten / exploitatielasten.  

Er is een aangepaste bussinesscase opgesteld door de huidige directeur en deze is vertaald naar de exploitatie. Het risico op ‘commercieel wensdenken’ is onderzocht en conclusie is dat de exploitatie ‘ambitieus realistisch’ is. Ook organisatie wijzigingen als gevolg van verdergaande samenwerking met MIMIK zijn in de businesscase verwerkt. Op basis van de verwachte resultaten is een risico een structureel exploitatietekort.

Nee

Behoeft aandacht

De beoogde afronding van de definitiefase stond gepland voor juni 2022. De uitvoering vereist de nodige zorgvuldigheid. Wij achten een verdiepingsslag noodzakelijk voor:

• Het programma van eisen (PvE) en de verduurzaming  
• Uitbreiding van de definitiefase met raming op vlekkenplan niveau  
• Uitbreiding van de definitiefase met maatwerk inzake ambities en rendement verduurzaming  
• Verdergaande afstemming met de definitiefase van project BWH  

Hierdoor melden we een vertraging van 5 maanden. De nieuwe planning ziet er als volgt uit:

Definitiefase
Budget begroot: €120.000, Benodigde bijsturing €153.000;
Raadsbesluit november 2022 waarin het besluit  om de definitiefase af te ronden en over te gaan naar de fase van Voorlopig Ontwerp ( VO fase).
Op te leveren documenten, waaronder:

• Operationeel Plan (businesscase),
• Exploitatieopzet
• Programma van Eisen  
• Raming op schetsniveau/vlekkenplan  
• Raming niveau verduurzaming  

Ontwerpfase Voorlopig Ontwerp
Budget begroot: nog nader te bepalen; op basis van percentage van de totale benodigde investering  
Raadsbesluit september 2023, waaronder Europese aanbesteding architect: doorlooptijd 6 maanden en het uitwerken van een voorlopig ontwerp : doorlooptijd minimaal 5 maanden
Op te leveren documenten, waaronder:

• Voorlopig Ontwerp
• Investeringsraming
• Risicoanalyse  

Ontwerpfase Definitief Ontwerp
Budget begroot: nog nader te bepalen; op basis van percentage van de totale benodigde investering  
Raadsbesluit Q1 van 2024; definitief besluit over het project DNK , GO/NO GO)
Op te leveren documenten, waaronder:

• Definitief Ontwerp  
• Investeringsraming
• Risicoanalyse

Op koers

Bij de uitwerking van het concept DNK wordt door de directeur extra ingezet op breed draagvlak binnen de eigen organisaties (DS en Mimik) en binnen de samen werkende partners in de stad en in de Kien. In een participatie & co-creatietraject wordt dit  in de komende twee maanden nader uitgewerkt. Hiervoor is door de directeur/kwartiermaker adviesbureau Yelow Concepts ingehuurd.

De beschikking “Vitaliteit van Steden” ad €1.6 miljoen voor fysieke projecten in de Kien’ is ontvangen. Subsidievoorwaarde is dat de €1.6 miljoen uiterlijk 31-12-2024 uitgegeven dient te worden. De eerder geraamde investeringen (€10.6 miljoen, waarvan €3.8 miljoen  onrendabele top en €760.000 projectkosten/aanloopverliezen) dienen als cofinanciering voor deze €1.6 miljoen.  

Portefeuillehouder

I. Duursma-Wigger

Rapportagedatum

tweede kwartaal 2022

Op 26 januari 2022 heeft de raad een besluit genomen over de huisvesting Burgerweeshuis op basis van de onderzoeken naar fasering op de alternatieve locaties (4advies) en naar de businesscase/ exploitatie van een toekomstbestendig poppodium (Berenschot). In opdracht van de raad zijn twee scenario’s onderzocht, in samenwerking met Burgerweeshuis: verbouwing van de huidige locatie of vestiging op een alternatieve locatie. Voor het scenario van een alternatieve locatie heeft de raad gevraagd om de mogelijkheden van fasering te onderzoeken en om ter afronding van de initiatieffase één voorkeursscenario voor te leggen. In het raadsvoorstel waarover op 26 januari jl. is besloten is het scenario ‘In één keer over’ naar de Sint Olafstraat 5 als voorkeursscenario voorgelegd.

De raad heeft het college opgedragen het huisvestingsproject Burgerweeshuis aan te merken als groot project zoals bedoeld in de Leidraad Grote Projecten (Voorjaarsnota 2021, motie 10b.1). Conform raadsbesluit en leidraad is het project overgegaan naar de Verkenningsfase met als doel/ projectresultaat najaar 2022 een raadsbesluit over het verfijningsonderzoek naar de voorkeurslocatie (incl. risico’s en beheersmaatregelen, vastgoed investering/ exploitatie en businesscase/ exploitatie BWH).  

Binnen de Verkenningsfase onderscheiden we, conform de Evaluatie Leidraad Grote Projecten, de Definitie-, Ontwerp- (VO en DO) en Voorbereidingsfase. Met dit raadsbesluit wordt de Definitiefase afgerond. Bij een ‘GO’ besluit gaat het project over naar de Ontwerpfase, waarover de raad besluit.

Het raadsbesluit van 26 januari 2022 is gegaan over het voorstel van het college om:

• De initiatieffase af te ronden op basis van het Initiatiefdocument huisvesting Burgerweeshuis
• Het college opdracht te geven de Verkenningsfase te starten voor de Sint Olafstraat 5 op basis van het scenario ‘in een keer over’
• Een aanvullend voorbereidingskrediet van € 150.000 beschikbaar te stellen voor het verfijningsonderzoek en dit te dekken uit de gereserveerde € 4 miljoen voor de huisvesting van het Burgerweeshuis
• Het project te laten vallen onder de Leidraad Grote Projecten

Achtergrond
De aanleiding voor het onderzoek naar een toekomstscenario voor Burgerweeshuis komt voort uit twee invalshoeken: cultuur en vastgoed. Het nadenken over de toekomst van deze culturele instelling is het afgelopen decennium een doorgaand proces geweest. Burgerweeshuis is sinds 1984 als jongerencentrum gevestigd aan de Bagijnenstraat en wordt sinds 1994 gebruikt als toonaangevend poppodium dat jaarlijks circa 70.000 bezoekers trekt. Burgerweeshuis vormt als poppodium  een belangrijke schakel in de keten popmuziek in Landsdeel Oost en is onderdeel van het Convenant van Basis tot Booster. Het gemeentelijk pand (en de huurovereenkomst) is echter niet meegegroeid met de bedrijfssituatie. De programmering en activiteiten die Burgerweeshuis uitvoert zijn niet meer passend in en op de huidige locatie. Dit heeft geleid tot geluidsoverlast en onrust bij omwonenden van Burgerweeshuis. De geluidsoverlast speelt al langer; in 2021 is aan Burgerweeshuis naar aanleiding van geluidsmetingen een last onder dwangsom opgelegd. Hierdoor heeft Burgerweeshuis noodzakelijk de programmering moeten afschalen. Vanwege de coronamaatregelen waren de activiteiten al op een lager pitje en deels geprogrammeerd in Burgerhaven, waar de coronamaatregelen beter konden worden toegepast. Hiervoor loopt een traject buiten de scope van dit project om, al houden beide trajecten elkaar nauw op de hoogte.  

Met dit project beoogt het college een volgende stap te zetten in de realisatie van een toekomstbestendig poppodium in de gemeente Deventer. In het Bestuursakkoord (2018-2022) is hierover het volgende opgenomen:

“Het Burgerweeshuis heeft plannen voor een grote verbouwing. In het najaar verschijnt een verfijningsonderzoek. Daarmee en met de Cultuurvisie, wordt duidelijk wat de behoeften en de mogelijkheden zijn en kunnen we keuzes maken. Zo komt een lang gekoesterde wens om het poppodium goede huisvesting te bieden, die past bij de kwaliteit van de programmering, dichterbij. Daarnaast willen we programmering die aantrekkelijk is voor jongeren en de instellingen worden daartoe uitgedaagd.”

Het nieuwe bestuursakkoord (2022-20226)
In het nieuwe bestuursakkoord is de ambitie voor Burgerweeshuis als volgt verwoord:
“De Nieuwe Keizer (DNK) en het Burgerweeshuis (BWH) geven we een blijvende toekomst in Deventer. Als de benodigde investeringen en exploitatiebijdragen uit de verkenningsfase niet significant afwijken (buiten uitzonderlijke prijsstijgingen) van de inzichten uit de initiatieffase, realiseren we DNK en het BWH. Voor het BWH wordt in de verkenningsfase ook het medegebruik door derden meegenomen als aandachtspunt voor de exploitatie.”
Daarom zullen we deze projecten in de besluitvorming in samenhang met elkaar voorbereiden.

Het traject dat zich richt op de definitiefase is gestart vanaf raadsbesluit d.d. 26 januari 2022. Dit raadsbesluit gaat onder andere over de uitkomst van het verfijningsonderzoek voor Sint Olafstraat 5 (incl. risico’s en beheersmaatregelen, vastgoed investering/ exploitatie en organisatieontwikkelingsplan/ exploitatie BWH) en het benodigd krediet voor de volgende fase.  

Het project dat zich richt op de definitiefase, is in Q1 2022 van start gegaan conform het raadsbesluit van 26 januari 2022 (2021-149). Bij dit besluit is een motie aangenomen, waarin de raad vraagt naar een startsessie om input te kunnen geven op de verkenningsfase. Voor deze startsessie die op 2 maart jl. heeft plaatsgevonden, heeft het college een raadsmededeling en het plan van aanpak voor de definitiefase aan de raad aangeboden. In deze startsessie is een toelichting gegeven op o.a. projectfasering, risico’s en beheersmaatregelen en op het verfijningsonderzoek. De raad heeft haar wensen, ideeën en suggesties meegegeven. Het college heeft toegezegd om een risicosessie voor de raad te organiseren. Er is gewacht op de nieuwe bestuurlijke coalitie voor het houden van deze risicosessie.

Bureau 4advies heeft opdracht gekregen om het verfijningsonderzoek uit te voeren. Daarnaast is opdracht gegeven aan externe bureaus voor o.a. de bouwhistorische verkenning, constructief onderzoek, getekend Programma van Eisen (PvE), installatietechniek en akoestisch onderzoek. Het projectteam met vertegenwoordigers vanuit de gemeente en Burgerweeshuis begeleidt deze onderzoeken. Vertegenwoordiging vanuit de netwerkorganisatie “ De Nieuwe Oost” is als facultatief aan het projectteam toegevoegd.

In het projectteam worden de risico’s van dit project regelmatig gemonitord en waar deze zich voordoen en gevolgen hebben voor het besluitvormingstraject, worden college en raad geïnformeerd. Een van de grootste risico’s is het niet kunnen verwerven van het pand Sint Olafstraat 5, waarin Burgerhaven – het pop-up podium van Burgerweeshuis is gevestigd, dat in particulier bezit is. Daarnaast zijn er risico’s verbonden aan de transformatie opgave van het pand (met monumentale waarde), de onzekere ontwikkeling van het Havengebied (en in dit verband de motie van de gemeenteraad over de gemeentelijke ambities t.a.v. wonen).

Op koers

Behoeft aandacht

Voor dit project is bij raadsbesluit een voorbereidingskrediet beschikbaar gesteld van € 150.000.  

Tot 1 juli jl. is voor een bedrag van € 83.721 aan onderzoeksopdrachten aangegaan en € 44.688 aan ureninzet. Daarnaast is er een bedrag van € 20.000 aan kosten gemaakt voor ondersteuning door het expertbureau Building Leisure, dat ook De Nieuwe Keizer ondersteunt. Daarmee komen we in totaal op € 148.409 en blijven we in Q2 binnen het voorbereidingskrediet.

Een verkenning naar potentiële dekkingsmogelijkheden d.m.v. subsidies/ cofinanciering (Rijk, provincie) wordt later meegenomen als onderdeel van het Gebiedsprogramma Centrumschil.

Nee

Nee

Nee

(nog) niet van toepassing in deze projectfase

Behoeft aandacht

In deze fase is het risico nog steeds groot op het niet kunnen realiseren van een toekomstbestendig poppodium door het niet kunnen verwerven van het beoogde pand. Als risicobeheersmaatregel op het project is een huurverlenging met de pandeigenaar afgesproken waardoor we meer tijd hebben voor een gedegen onderhandelingstraject. Recent is er op basis van gesprekken met de pandeigenaar een nieuw collegebesluit genomen om de huur te verlengen van 1 oktober 2022 tot 1 januari 2023 met een opzegtermijn van 3 maanden.

De visie op het Haveneiland en de woningbouwopgave in dit gebied worden steeds actueler. Een gewijzigde visie kan van invloed zijn op de plannen van het Burgerweeshuis op het Haveneiland. Met als gevolg vertraging en het ontstaan van uiteenlopende verwachtingen en ambities.

Het gehele project richting (eventuele) realisatie van een nieuw poppodium kent meerdere risico’s, te weten; politiek-bestuurlijke, maatschappelijke, financiële, juridische, planning, omgevings- en technische risico’s. Deze zijn in de initiatieffase meegenomen in een uitgebreide risicoanalyse onder begeleiding van de concern controller. De risico’s worden actief gemonitord en de risicobeheersmaatregelen worden gedurende het project verder uitgewerkt en besproken met het college. De raad wordt geïnformeerd over de actuele risicoanalyse en de beheersmaatregelen.

Samenwerking tussen DNK en het BWH zal, conform Coalitieakkoord, verder onderzocht worden.

Nee

Behoeft aandacht

Raadsvoorstel eind september 2022 gereed, verwacht raadsbesluit november 2022.

Op koers

De communicatie vanuit het project waarin zowel Burgerweeshuis als de gemeente zijn vertegenwoordigd, hangt nauw samen met de huidige situatie aan de Bagijnenstraat en de relatie met omwonenden.

Dit project hangt nauw samen met 2 andere gemeentelijke trajecten waarover besluitvorming nog moet plaatsvinden, namelijk:

• Ontwikkelbeeld Bergweide 3-4 en Havenkwartier en de aangenomen motie over wonen: de beide moties (BWH en Havenkwartier) kunnen leiden tot tegenstrijdige (gebieds-)belangen.
• Ambitiedocument Wonen en Voorzieningen – versterken arbeidsmarkt en verjongen: het belang van voorzieningen voor jongeren, waaronder een toekomstbestendig poppodium in het Havenkwartier, wordt in de routekaart onderschreven. Daarnaast zit er een stevige ambitie op groei en daarmee druk op (nieuwe) woningbouwlocaties.  

Portefeuillehouder

R. de Geest

Rapportagedatum

1 juli 2022

Het schoolgebouw de Marke Zuid van het Etty Hillesum Lyceum (vmbo)  en de  sporthal Keizerslanden zijn aan vervangende nieuwbouw toe. Op basis van een locatiestudie, die is uitgevoerd door de gemeente Deventer, is besloten dat de vervangende nieuwbouw van beide gebouwen gaat plaatsvinden op de Marke Zuid (zie figuur 1). Voor de school gaat het om het realiseren van onderwijsruimte voor vmbo leerlingen die ook praktijkonderwijs volgen. Voor de sporthal gaat het om het vervangen van de sporthal Keizerslanden.  

In 2017 zijn er moties (2017-1481) door de raad aangenomen die het uitgangspunt vormen voor de duurzaamheidsambities voor beide gebouwen. De raad wil dat bij de investering voor een nieuw duurzaam schoolgebouw en sporthal als uitgangspunt tenminste BREEAM ambitie excellent wordt gehanteerd. De moties moeten echter niet leiden tot een langere doorlooptijd en/of hogere projectkosten. De raad is begin juli 2021 geïnformeerd via een raadsmemo dat de beschikbare budgetten niet toereikend zijn om volledig aan de motie te kunnen voldoen. Op 13 juli 2022 is opnieuw een motie ingediend om dit te onderzoeken.

Op het terrein van de Marke Zuid bevindt zich ook het clubgebouw van de Deventer Scheidsrechtervereniging (DSVeO). Deze vereniging heeft recht van opstal en heeft het clubgebouw in eigendom.  

De locatie de Marke Zuid grenst aan het Ludgeruskwartier/Roelantflatlocatie. Afhankelijk hoe de locatie de Marke Zuid zich gaat ontwikkelen kan hiermee aansluiting gezocht worden.  

Er is een stedenbouwkundige invulling (zie figuur 1). Het ontwerp bestemmingsplan heeft ter inzage gelegen er zijn 11 zienswijzen ingediend en is in juni 2 keer behandeld bij de raadstafel en is op 13 juli vastgesteld door de gemeenteraad.

Reeds genomen besluiten:

• Nota 2017-001854: college besluit d.d. 28-11-2017 en besluit raad EHL d.d. 20-12-2017; krediet nieuwbouw.
• Begroting 2018: investering sporthal
• Nota 2018-002036: collegebesluit d.d. 27-11-2018; locatie nieuwbouw EHL en sporthal
• Nota 2019-000577: collegebesluit d.d. 20-03-2019; businesscases EHL en sporthal
• Nota 2019-001172: collegebesluit en raadsmededelingen d.d. 11-06-2019; vervolgstappen n.a.v. wensen en bedenkingen Raad
• Nota 2020-000641: collegebesluit en raadsmededelingen d.d. 26-05-2020; nieuwbouw Etty Hillesum Lyceum en sporthal Keizerslanden (dekkingsvoorstel en ruimtelijke kaders)
• Kaderbrief 2020 en 2021  
• Nota 2021-000381: collegebesluit en raadsmededeling d.d. 6 juli 2021; businesscase sporthal en aangaan intentieovereenkomst

Waar nog besluit over genomen moet worden:

• Vaststelling bestemmingsplan gemeenteraad (13-7-2022)
• Samenwerkings- en realisatieovereenkomst EHL / SCC (college).
• Aanbesteding sporthal (gunning)

Het project bevindt zich in de verkenningsfase (definitie). Voor zowel de sporthal als de school liggen er businesscases waarin de partijen zich kunnen vinden. De businesscases zijn ter besluitvorming aangeboden aan het college van B&W op 6 juli 2021, de nota is conform aangenomen. De afspraken met Stichting Carmel College om de financiële dekking voor de extra 1.200 m²  BVO rond te krijgen  moeten nog wel conform de uitgangspunten uit de nota worden vast gelegd in een samenwerkings- en realisatieovereenkomst.   

School en bouwhoogte
In de vormgeving van het nieuwe schoolgebouw van het Etty Hillesum Lyceum houden we rekening met het industriële verleden van Deventer. Kenmerkend hiervoor zijn de sheddaken (zaagtanddaken) die op verschillende plekken in het ontwerp terugkomen.
Sheddaken zorgen voor een vriendelijk beeld, minder energieverbruik en optimale gebruiksmogelijkheden. In het ontwerpbestemmingsplan staat de bouwhoogte van maximaal 13 meter. Deze hoogte blijkt onvoldoende om het gewenste gebruikersresultaat te bereiken. Daarom is de hoogte voor de school in het bestemmingsplan aangepast naar 14 meter (dakgoot) en 16 meter (nokhoogte).

Klankbordgroep
Na de informatiebijeenkomst (22-11) is gestart met een klankbordgroep. Er zijn inmiddels 3 klankbordgroep bijeenkomsten geweest op 21 december, 17 januari en 7 maart 2022. Dit waren goed bezochte bijeenkomsten waarin ruimte was voor suggesties, het delen van zorgen en voor vragen van inwoners.
Op basis van de gesprekken met de klankbordgroep is de in- en uitrit verplaatst van de Keurkampstraat naar de Ludgerstraat. Hiermee wordt de Keurkampstraat ontlast en ontstaat er een directere verbinding (via Ludgerstraat) met de Lebuinuslaan.

Wat heeft de klankbordgroep tot nu toe opgeleverd?

• De groenstrook tussen het Beeckestein complex en de nieuwbouw blijft bestaan;
• De groenstrook tussen de Keurkampstraat en de nieuwbouw wordt versterkt;
• Bomen blijven zoveel mogelijk bestaan tenzij de uitvoering van het plan wordt belemmerd.
• Tijdens de raadstafel waren er 3 insprekers. Zij hadden de situering van de sporthal en school liever anders gezien.  

Bestemmingplanprocedure
Het bestemmingsplan wordt vastgesteld door de gemeenteraad (13-7). Het wordt daarna nog een keer ter inzage gelegd. Als er in die periode geen beroep wordt aangetekend dan is het bestemmingsplan onherroepelijk. Als er wel beroep wordt aangetekend dan wordt het bestemmingsplan door de raad van state behandeld. Dit betekent dat het plan vertraagt en de school en sporthal later gerealiseerd zullen worden. Dit zal ook hogere kosten met zich mee brengen.

Stijgende bouwkosten
De afgelopen maanden is er een hoge stijging van de bouwkosten. Voor zowel de school als sporthal is de verwachting dat het huidige budget niet toereikend zal zijn.

Op koers

De businesscases voor de school en de sporthal zijn opgesteld volgens de meest recente  vastgestelde ruimtelijke kaders (10.200m² BVO voor de school en een één op één vervanging van sporthal Keizerslanden, nota 2020-000641). Op basis van de nieuwe richtlijnen komen er in de nieuwe sporthal wel grotere sportvloeren. De sporthal wordt daarmee groter dan de huidige sporthal Keizerslanden. Hier is in de businesscase rekening mee gehouden. Met de komst van Devinco naar de Marke Zuid zijn er nog een aantal kleine aanpassingen gedaan in het functioneel plan van eisen.

School    
Voor het schoolgebouw wordt er 10.200 m² BVO gerealiseerd, ipv de aanvankelijke 9.000 m²  BVO. Ter dekking voor de 1.200m² BVO extra voor de school wordt de grond van de Marke Zuid, de Marke Noord en de locatie Boerhaave herontwikkeld tot woningbouw. De afspraken en uitgangspunten die voor de dekking van het budget zijn opgesteld met Stichting Carmel College en EHL worden vastgelegd in een Ontwikkel en samenwerkingsovereenkomst tussen de gemeente Deventer en Stichting Carmel College. Inmiddels is er door EHL een architect geselecteerd.

Sporthal
De aanbesteding van de sporthal (design and build) is op de markt kan worden gezet. In Q3 2022 dienen de partijen hun inschrijvingen in. De verwachting is dat in Q4 de resultaten van de aanbesteding bekend worden gemaakt. De bestemmingsplanprocedure kan hier ook nog invloed op hebben. Indien er naar de Raad van State wordt gegaan moet mogelijk de aanbesteding van de sporthal worden uitgesteld of afgesteld.

Behoeft aandacht

1. Nieuwbouw school : ​De financiële bijdrage voor de nieuwbouwschool is conform de VNG-norm voor onderhuisvesting. Voor 10.200m² BVO is dekking beschikbaar. Het gaat om een bedrag van €25,5 miljoen. Een deel daarvan (1.200m² BVO)3,4 miljoen wordt gedekt uit de grondopbrengsten van de ontwikkellocaties: De Marke Noord, De Marke Zuid en de Boerhaave-locatie. De Marke-Noord en Zuid worden ontwikkeld door de gemeente. De Boerhaave-locatie door Stichting Carmelcollege (zij staan garant voor een bijdrage van €750.000).  

Omdat de fasering van de investering en de winstneming uit grondexploitatie van elkaar verschillen, moet de financiële verwerking via een reserve (de reserve kapitaalslasten) verlopen: de kapitaalslasten van de €3,4 miljoen investering worden onttrokken en de te realiseren winsten uit de grondexploitatie worden gestort in de reserve kapitaalslasten.

De Stichting Camelcollege / Etty Hillesum Lyceum bouwt voor eigen rekening en risico. Er vindt alleen verrekening plaats van de werkelijke indexering op basis van CBS die jaarlijks in september door de VNG voor onderwijshuisvesting bekend wordt gemaakt, zowel op het investeringsbedrag als op de verwachte opbrengsten uit de ontwikkellocaties. Er is gerekend met 3% per jaar. Met de huidige schaarste van bouwmaterialen ontstaat het risico dat de gebudgetteerde index niet toereikend is. Het is echter niet te voorspellen hoe de schaarste zich de komende jaren gaat ontwikkelen.

Voor het jaar 2022 is de indexatie 4,92%. Het financiele effect is verwerkt in de vorige kwartaalrapportage 2022.  

Er zal tegen de tijd van de sloop van de schoolgebouwen ook een verrekening plaatsvinden op basis van de werkelijk gemaakte sloopkosten. In deze posten zit een risico. De gemeente is wettelijk verantwoordelijk voor de kosten van sloop.

De school heeft aangegeven dat het budget niet voldoende is. Er wordt daarom een second opinion uitgevoerd op de raming en tekeningen van het voorlopig ontwerp van de school.

2. Nieuwbouw sporthal: Voor de realisatie van de sporthal is €8,3 mln inclusief btw. nodig.
Voor de sporthal is ook gerekend met 3% indexatie. De VNG stelt geen normen vast voor sporthallen. Echter verwachten we hier ook stijging van de bouwkosten.

De huidige sporthal Keizerslanden heeft nog een boekwaarde. Met het sportbedrijf is afgesproken dat de boekwaarde tussen nu en de realisatie van de nieuwe sporthal wordt afgeboekt.  

Inmiddels is de aanbesteding van de sporthal op de markt uitgezet en in september zullen de aannemers hun plannen presenteren. Met name de prijsstijging van de bouwkosten is een punt van zorg. Daarnaast is eventueel beroep bij de raad van state een zorg voor de gunning, planning en extra kosten.

3. Deventer scheidsrechtersvereniging:
Het is de intentie dat de scheidsrechtersvereniging en omstreken (DSVenO) verhuist naar Sportpark Rielerenk en korfbalvereniging Devinco naar De Marke Zuid. Devinco heeft op De Marke Zuid de mogelijkheid om binnen en buiten te sporten op 1 locatie. De afspraken hierover moeten nog geformaliseerd worden. Om de verhuizing mogelijk te maken is een budget beschikbaar van € 225.000 beschikbaar.

4. Buitenruimte
Voor een goede invulling van de buitenruimte Marke Zuid is aanvullend budget nodig. Dat wordt aangevraagd.

5. Overige financiële aandachtspunten
Binnen de budgetten is geen rekening gehouden met risico’s zoals extra kosten i.v.m. stikstofproblematiek. Er is verder geen rekening gehouden met aanvullende eisen en wensen van de gemeente en gebruikers (sportclubs). Er is ook geen rekening gehouden met ontwikkeling van de bouwkosten . Deze risico’s worden meegenomen in de halfjaarlijkse risico analyses (risman).

Nee

Hier zien we geen afwijkingen, omdat de bedragen worden opgenomen in de begroting van 2024.

Nee

Ten opzichte van het vastgestelde krediet in 2017 (€10,5 miljoen voor de school en €4,5 miljoen incl. BTW voor de sporthal) is er een afwijking in het totaal investeringsniveau.  

Er is voor de sporthal € 8,3 mln beschikbaar en voor de school € 25,5 mln

Nee

Niet van toepassing, er is nog geen sprake van exploitatie

Behoeft aandacht

Kansen:
Indien de nieuwbouw van de school en de sporthal op een verantwoorde wijze compact ingepast kan worden op de locatie de Marke Zuid, ontstaat er een strook grond die door de school afgestoten kan worden. Dit stuk grond komt vervolgens om niet terug naar de gemeente. De grond kan, aansluitend aan het Ludgeruskwartier, ontwikkeld worden ten behoeve van woningbouw.  
Stichting Carmel heeft in gesprekken aangegeven mogelijk de opbrengstenpotentie van de locatie Boerhaave als extra bijdrage (bovenop hun toegezegde bijdrage) in te willen brengen. Dit wordt verwerkt in de samenwerkings-/en realisatieovereenkomst met het EHL/SCC (Stichting Carmel College) en de gemeente.

Risico’s
Voor dit project is er een risicoanalyse gemaakt volgens de gemeentelijke methodiek.
Er zijn verschillende risico’s die kunnen zorgen voor vertraging en / of kostenverhogend werken. Met name de bestemmingsplanwijziging, uitkomst van de aanbesteding, SPUK-regeling, stijging van de bouwkosten en vertraging zijn belangrijke risico’s.  
Momenteel doen zich een aantal risico’s voor. Dit zijn:

• Vertraging door bestemmingsplanprocedure
• Beperkte bouwplaats
• Hogere bouwkosten

Er is een kans dat inschrijvers  zich voor de sporthal terug trekken uit de aanbesteding indien het budget niet omhoog gaat. Met de huidige ontwikkelingen op de markt is dit risico groot.

Een groot risico op dit moment zijnde afhankelijkheden in het project. Een voorbeeld hiervan is dat ernog contracten moeten worden gesloten met zowel het schoolbestuur als DSVeo en Devinco. Zonder deze contracten is de ontwikkeling op de Marke Zuid niet mogelijk of lastig uitvoerbaar.

De ruimte op het terrein is beperkt daardoor moeten er concessies worden gedaan bij de invulling van het terrein. Daarnaast moet ook gekeken worden hoe dubbel gebruik zo goed mogelijk kan plaatsvinden.

Voor gunning van de sporthal is het nodig dat overeenkomsten Devinco en scheidsrechtersvereniging zijn getekend.

De bestemmingsplanprocedure is een groot risico. Indien er naar de Raad van State wordt gegaan moet mogelijk de aanbesteding van de sporthal worden uitgesteld of afgesteld en dit heeft invloed op de realisatie van de school. Een eventuele gang naar de raad van state heeft invloed op planning en zorgt voor extra kosten.

Fasering en bouwplaats
Met de komst van Devinco komt er extra druk op de ontwikkellocatie. Om de verhuizing mogelijk te maken moet het sportveld tijdig worden aangelegd.  

Nee

Niet van toepassing

Behoeft aandacht

We verwachten dat de school voor het schooljaar 2025 in gebruik genomen kan worden en dat de sporthal in 2024 opgeleverd kan worden. Het opleveren van de sporthal in 2024 zorgt er voor dat het niet helemaal meer zeker is of SPUK-regeling van toepassing is.  

Op koers

De relevante partners van dit project zijn Stichting Carmel college, Etty Hillesum Lyceum (bouwheer school), Sportbedrijf, DSVeO, Devinco en de diverse sportverenigingen die gebruik maken van sporthal Keizerslanden.  

Stichting Carmelcollege en Etty Hillesum Lyceum zijn actief betrokken bij de realisatie van het schoolgebouw, de school is immers Bouwheer voor de school. Het Etty Hillesum Lyceum draagt zelf zorg over het informeren en/of betrekken van hun medewerkers, de leerlingen en de ouders in het proces.  

Sportbedrijf is actief betrokken bij het realiseren van de sporthal. Het sportaccommodatiebeleid moet straks uitwijzen welke sportverenigingen gebruik gaan maken van de nieuwe sporthal. Deze sportverenigingen worden geinformeerd over de verdere ontwikkelingen door Sportbedrijf.  

Met DSVeO en Devinco is op regelmatige basis overleg geweest over de voortgang en ontwikkelingen. In de komende tijd worden er concrete afspraken gemaakt met deze partijen.

Op 22 november 2021 is er een bewonersavond geweest voor de omwonenden van de Marke Zuid. Na deze informatiebijeenkomst is gestart met een klankbordgroep. Er zijn inmiddels 3 klankbordgroep bijeenkomsten geweest op 21 december, 17 januari en 7 maart 2022. Dit waren goed bezochte bijeenkomsten waarin ruimte was voor suggesties, het delen van zorgen en voor vragen van inwoners. Er zijn echter wel 11 zienswijzen ingediend op het ontwerp bestemmingsplan. Tijdens de raadstafel waren er 3 insprekers. Zij hadden de situering van de sporthal en school liever anders gezien. Bij de verdere uitwerking zal de klankborggroep betrokken worden.

Portefeuillehouder

L. Grijsen

Rapportagedatum

1 augustus 2022

Website: omgevingswet.deventer

Op dit moment moet de gemeente Deventer op 1 januari 2023 klaar zijn om te voldoen aan de wettelijke verplichtingen die voortvloeien uit de Omgevingswet. Dit betekent dat producten en diensten geleverd moeten kunnen worden (bijvoorbeeld een omgevingsvergunning en het publiceren van een omgevingsplan) en dat de werkprocessen en systemen hiertoe zijn voorbereid. Verder moet er voldoende gekwalificeerd personeel beschikbaar zijn om deze producten en diensten ook daadwerkelijk te kunnen leveren en de organisatie daarop ingericht zijn. Tenslotte moeten de inwoners van de gemeente Deventer weten op welke dienstverlening en ondersteuning van de gemeente zij kunnen rekenen vanaf de datum van inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2023.  

Maar dan zijn we er nog niet. Nadat de wet is ingegaan zullen we nog verder moeten door ontwikkelen. De wet en bijbehorende instrumenten bieden diverse mogelijkheden voor lokale afwegingen. Doordat in eerste instantie onder de nieuwe wet bestaande wetten en regels in stand blijven (de bruidsschat), kunnen we in de jaren 2023 en verder werken aan de invulling van eigen regels waar wij dat willen.  

De implementatie Omgevingswet dient ervoor te zorgen dat alle voorgaande benodigde activiteiten worden uitgevoerd en geborgd.  

Genomen besluiten:

• Programmabegroting 2016 vastgesteld november 2015;
• Diverse P&C documenten, waaronder 2e kwartaalrapportage 2018; 1e kwartaalrapportage 2019
• Plan van aanpak Implementatie Omgevingswet "Expeditie Deventer" vastgesteld 4-4-2017;
• Vrijgave omgevingsvisie voor zienswijze d.d. 27 maart 2019
• Vrijgave bestemmingsplan stad en dorpen voor zienswijze d.d. 19 maart 2019
• Plan van Aanpak Implementatie Omgevingswet 2.0 vastgesteld college d.d. juli 2019
• Omgevingsvisie vastgesteld gemeenteraad d.d. 18 december 2019
• Bestemmingsplan stad en dorpen (met verbrede reikwijdte) vastgesteld gemeenteraad d.d. juni 2020
• Aanbesteding omgevingsplan software vastgesteld college d.d. december 2020
• Adviesrechtbesluit bij Buitenplanse Omgevingsplan Activiteiten vastgesteld raad dd 6 juli 2022  
• Delegatiebesluit wijzigingen Omgevingsplan vastgesteld raad dd 6 juli 2022
• Participatieplicht Buitenplanse Omgevingsplan Activiteiten vastgesteld raad dd 6 juli 2022   

Te nemen besluiten:

• Participatiebeleid (Q3 2022, Gemeenteraad)

• Plan van aanpak van een omgevingsplan/Nota van Uitgangspunten Omgevevingsplan (Q3 2022 college, daarna ter info naar gemeenteraad),
• Plan van aanpak actualisatie Omgevingsvisie (Q3 2022 college, daarna ter info gemeenteraad)
• Legesverordening Omgevingswet (Q3 en 4 2022, gemeenteraad)  

Het vigerende Plan van Aanpak Implementatie Omgevingsplan is vastgesteld in 2018. We doorlopen nu de transitiefase. We werken op basis van 7 pijlers, te weten digitalisering, omgevingsvisie, omgevingsplan, processen, anders werken, participatie en monitoring.  

In mei 2021 is agile werken geïntroduceerd om bij inwerkingtreding het primaire proces gereed te hebben voor de komst van de Omgevingswet. Hiermee zorgen we er voor dat alle noodzakelijke besluiten zijn genomen en ingebed zijn in de processen om klaar te zijn voor de wettelijke verplichtingen die voortvloeien uit de Omgevingswet.  

De ingangsdatum van de Omgevingswet is verder uitgesteld naar 1 januari 2023. De 1ste kamer neemt op 1 november een definitief besluit over de inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2023.. We verwachten als Deventer geen extra frictiekosten ten opzichte van het Plan van Aanpak, wel kunnen door de langere termijnen de kosten iets toenemen. Per pijler zal de stand van zaken verder worden toegelicht.  

Wegwijzer kerninstrumenten  
De nieuwe Omgevingswet introduceert 4 kerninstrumenten voor gemeenten: omgevingsvisie, omgevingsprogramma, omgevingsplan en omgevingsvergunning. De invulling en uitwerking van deze instrumenten is deels wettelijk bepaald en deels kan een gemeente zelf keuzes maken over de detaillering en werkwijze. Sinds 2020 wordt hieraan gewerkt door: kennissessies te organiseren en middels werksessies en pilots te onderzoeken hoe de huidige beleidsproducten zich verhouden tot de nieuwe kerninstrumenten.  

Naar aanleiding daarvan is een concept wegwijzer opgesteld die in ontwikkeling is. Deze intern gerichte wegwijzer wordt aan de hand van de ervaringen steeds verder aangescherpt, gedeeld en besproken met collega’s. Het doel is afspraken te maken en processen in te richten over hoe we in de praktijk de kerninstrumenten toepassen en borgen in Deventer.  

Omgevingsvisie  
De eerste Deventer Omgevingsvisie is in december 2019 vastgesteld en wordt in de praktijk gebruikt als kader en toetsingsinstrument, o.a. door de carrousel. In de omgevingsvisie geven we onszelf opdracht om deze na enige tijd te actualiseren om de deelvisies en plannen te verwerken die nu in ontwikkeling zijn. Specifiek wordt benoemd dat het concreter ingaat op de thema’s gezondheid, energietransitie en klimaatadaptatie en andere grote maatschappelijke veranderingen met een ruimtelijke component. Het besluit om niet 3.000, maar 11.000 woningen te gaan bouwen, is een belangrijke actualisatie daarin. Onder de Omgevingswet zal de omgevingsvisie straks het enige ambitiedocument zijn voor de fysieke leefomgeving. Alle opgaven die daar aan raken, zullen daarom integrale uitgangspunten hebben in de Omgevingsvisie  We zetten ook een stap in de doorontwikkeling van de vorm van de Omgevingsvisie in de geest van de Omgevingswet: digitaal, geografisch, toegankelijk en in samenhang. In het tweede kwartaal van 2022 hebben we een proces vastgesteld, wat zal leiden tot vaststelling van de herijkte omgevingsvisie vóór 1 januari 2025 die past binnen de  uitgangspunten van de Omgevingswet. In de werkwijze zijn eigenaarschap, integrale afweging op beleidsniveau en het beheer van de Omgevingsvisie, zaken die in de organisatie belegd moeten worden.   

Bestuurlijke communicatie en besluitvorming  
In het najaar van 2020 zijn drie technische informatiesessies gehouden voor de raad over het omgevingsplan, het adviesrecht en de participatie bij initiatieven. Raadsleden zijn meegenomen in de huidige wetgeving en nieuwe wetgeving en er is een toelichting gegeven over wat er op details veranderen gaat. De raad heeft woensdag 25 november 2020 doorgesproken over deze onderwerpen en input meegegeven aan college. Woensdag 6 oktober 2021 is een consulterende raadstafel over de discussiememo adviesrecht, verplichte participatie en delegatiebesluit. De input vanuit deze raadstafel is meegenomen in de verdere uitwerking. De nieuwe gemeenteraad is in juni in twee informatiesessies meegenomen in de essentie van de Omgevingswet en de achtergrond van de raadsvoorstellen adviesrecht, verplichte participatie en delegatiebesluit. De raad heeft op 6 juli de voorstellen met aanvullende amendementen vastgesteld. De gemaakte  afspraken en verordeningen treden in werking als de Omgevingswet ingaat.  

Werkprocessen  
De noodzakelijke aanpassingen in de werkprocessen, onder andere vooroverleg en vergunningen, worden via een agile werkmethode doorgevoerd met de focus op de wettelijke vereisten. Niet wettelijke procesverbeteringen worden waar mogelijk opgepakt. Alle betrokken teams zijn vertegenwoordigd in de werkgroepen. Dit maakt dat er een goede verbinding is met de andere implementatie activiteiten omgevingsplan en digitalisering. Het agile werken begint zijn vruchten af te werpen. Er zijn meerdere voorstellen in de maak die verbetering van de huidige werkwijze inhouden en bijdragen aan de implementatie van de Omgevingswet. Zo worden de afspraken over samenwerking en advisering zowel intern als extern aangescherpt en vastgelegd. Tevens wordt een samenvoeging van processen voor de eerste beoordeling van initiatieven in de fysieke leefomgeving onderzocht, denk aan initiatieven tot gebiedsontwikkeling, vergunningverlening of omgevingsplanherziening. Er wordt gewerkt aan een visualisatie van de processen die samenkomen binnen de keten. Het streven is naar een vormgeving die herkenbaar aansluit bij de diverse eindgebruikers zowel intern als extern.

Personeel en organisatie  
Voor medewerkers uit de direct betrokken teams blijven we via de digitale leeromgeving onderwerpen aanbieden over de basis van de Omgevingswet. In het najaar zijn we gestart met verdiepen op kennis. Het verdiepingstraject omgevingsplan is afgerond, deze groep medewerkers werken nu door aan de voorstellen voor het omgevingsplan en zijn aanspreekpunt voor collega’s met inhoudelijke vragen over het omgevingsplan.   

Verder wordt in verschillende werkgroepen het samenwerken aan de implementatie gecombineerd met kennis opdoen. De komende maanden wordt maatwerk aangeboden aan de verschillende functies om kennis en ervaring met de Omgevingswet op te doen. De monitor anders werken zetten we periodiek in om ook in 2022 feedback te krijgen hoe medewerkers kijken naar de implementatie en om gericht acties uit te zetten om medewerkers verder voor te bereiden. Van 13 tot en met 24 juni 2022 organiseerden we de eerste Omgevingswet Tiendaagse voor alle collega’s die in meer of mindere mate bij de Omgevingswet zijn betrokken. Met verschillende activiteiten informeerden we deze collega’s over de nieuwe wet en wat die betekent voor hun werk. In het najaar van 2022 wordt hieraan een vervolg gegeven met meer verdieping.

Omgevingsplan  
Het omgevingsplan voor Deventer is volop in ontwikkeling. Deze zal de komende jaren gefaseerd worden opgebouwd en worden doorontwikkeld. In 2020 zijn hiervoor al twee grote mijlpalen bereikt. Het bestemmingsplan Deventer Stad en Dorpen (bestemmingsplan verbrede reikwijdte) en de Verordening fysieke leefomgeving zijn in juli 2020 door de gemeenteraad vastgesteld.   

De projectgroep Omgevingsplan is vormgegeven en ingeregeld voor de periode 2021/2022. In deze projectgroep zitten medewerkers van verschillende teams. Dit projectteam voert de regie op de verschillende acties die nodig zijn om het omgevingsplan te ontwikkelen. Om het kennisniveau op peil te brengen is een intern opleidingstraject omgevingsplan uitgevoerd. Aan deze training zijn, naast de projectgroepleden, ook nog meer collega's aangesloten. Hierdoor is het mogelijk om kennis breder binnen de organisatie te verspreiden. De projectgroep is er in eerste instantie op gericht om de minimale acties voor het omgevingsplan die nodig zijn bij de inwerkingtreding van de Omgevingswet in beeld te brengen en te realiseren.   

Het projectteam heeft een aantal bouwstenen opgeleverd voor het plan van aanpak voor het omgevingsplan. In dit plan van aanpak wordt richting geven aan het proces voor het verder ontwikkeling en fasering van het omgevingsplan. Het plan van aanpak wordt gedeeld met het college en de Raad.  

Participatie  
In november 2020 is de raad in technische informatiesessies bijgepraat, o.a. over participatie. Vervolgens heeft onder leiding van de VNG een werksessie plaatsgevonden. De raad heeft daarin aan de hand van casussen nagedacht over wanneer participatie al dan niet verplicht zou moeten worden gesteld en welke aandachtspunten ze wil meegeven voor het participatiebeleid. Deze punten zijn verder uitgewerkt en weergegeven in de discussiememo die in een raadstafel in Q3 2021 is besproken. Het participatiebeleid (o.a. n.a.v. motie Nooren) is in concept opgesteld en gaat in Q3 2023 ter besluitvorming naar de raad. Hierbij betrekken we ook de nieuwe participatieverordening en de ambities uit het recente coalitieakkoord. Als bijlagen bij dit participatiebeleid worden gevoegd: ‘Participatie bij Omgevingsvisie, Omgevingsprogramma en Omgevingsplan’ en het ‘Stappenplan participatie voor initiatiefnemers’. Van die laatste bestaan twee versie: één voor initiatieven waarvoor geen participatieplicht geldt en één voor initiatieven waarvoor de gemeenteraad participatie wel verplicht stelt. Daarnaast bereiden we casemanagers, vergunningverleners en andere betrokkenen voor op deze nieuwe taken.

Digitalisering  
Voor het opstellen en publiceren van omgevingsdocumenten (omgevingsplan en -visie) is specifieke software nodig. Voor het maken en publiceren van toepasbare regels werken we met BerkeleyBridge. Hiermee kunnen we check- en aanvraagformulieren worden gemaakt en worden aangeboden via het nieuwe Omgevingsloket. Voor het oefenen met toepasbare regels trekken we regionaal op. Omdat dit een nieuwe tak van ‘sport’ is, zetten we vooral in op het vergaren van kennis, bepalen wat klaar moet zijn op 1 juli en wat is er nodig om als 1 overheid op te treden richting een initiatiefnemer (1 loket, 1 overheid). De komende tijd werken we aan het opstellen van check- en aanvraagformulieren die nu ook in het OLO (OmgevingsLoketOnline).  

Wij hebben voor het maken en publiceren van omgevingsdocumenten TerceraGo aangeschaft. Wij zijn gestart met het oefenen met de plansoftware. Het is voor de medewerkers niet alleen een nieuw pakket maar ook echt een geheel nieuwe manier van werken. Het DSO is nog in ontwikkeling en de softwareleveranciers zijn bezig om de software aan te passen. Dit gaat minder voortvarend dan gepland. Daarbij zijn er nog steeds essentiële issues die opgelost moeten worden voordat de wet in werking kan treden, zoals het geautomatiseerd bekendmaken en publiceren van wijzigingen van het omgevingsplan en de DSO-viewer. Voor ons betekent dit dat het oefenen met de software bemoeilijkt wordt, doordat niet de gehele keten doorlopen kan worden. De verwachting is nu dat het DSO en de software (niveau Inwerkingtreding) in het najaar gereed is.  

Een belangrijke wettelijke eis vanuit de Omgevingswet is het digitaal kunnen ontvangen van aanvragen om een omgevingsvergunning. De software die in het VTH-domein (Powerbrowser2020) wordt gebruikt voor het ontvangen en behandelen van omgevingsvergunningen, is in omgevingsdienst-verband aangeschaft. PB2020 heeft een grote update ondergaan en kunnen we blijven gebruiken voor het ontvangen en verlenen van omgevingsvergunningen en meldingen onder de Omgevingswet. Technisch gezien hebben de we de noodzakelijke koppelingen gelegd:  
- wij kunnen een omgevingsvergunning ontvangen en verwerken vanuit het nieuwe Omgevingsloket via PB2020  
- wij zijn via PB2020 aangesloten op de Samenwerkingsfunctionaliteit (SWF) van het DSO waarmee wij adviezen kunnen vragen aan onze ketenpartners (ODIJ, veiligheidsregio, provincie, rijksdiensten, waterschappen, GGD, etc.) die zelf niet hoeven te zijn aangesloten op de PB2020 omgeving zelf.   

Datagedreven werken/monitoring  
Eind 2020 is de gemeenteraad geïnformeerd over data gedreven werken, informatieveiligheid en privacy. In juni 2021 vond een vervolgsessie plaats met de raad over specifiek data gedreven werken. De raad heeft aangegeven graag handvatten te krijgen hoe gemeenteraden het debat over digitaliseringsvraagstukken op een constructieve en goed geïnformeerde manier kunnen voeren.   

Op koers

De algemene uitvoering vindt plaats binnen de gestelde kaders.

Behoeft aandacht

De dekking bestaat uit diverse posten.  

De raad heeft via 3 besluiten (begroting 2016, 2e kwartaalrapportage 2018 en 1e kwartaalrapportage 2019) €1.790.000 eenmalig beschikbaar gesteld. Aanvullend heeft de raad middelen beschikbaar gesteld om de basisregistraties op orde te brengen. Dit gaat om een bedrag van €1.062.500.  

Daarnaast is binnen programma 5 het “oude” budget actualisatie bestemmingsplannen structureel voor €200.000 beschikbaar (inclusief overhead). De inzet vanuit de organisatie wordt veelal gedaan door medewerkers waarvan de uren reeds zijn gedekt, zoals de inzet van de transitiemanager en de inzet van de organieke kerngroep en het opleidingsbudget vanuit personeel en organisatie.  

Voor de jaren na 2021 wordt per jaar de budgetvraag beoordeeld; vooralsnog wordt hiervoor weerstandsvermogen aangehouden. De huidige verwachting is dat de inzet 2022 gedekt kan gaan worden met de budgetoverheveling vanuit 2021 aangevuld met de bestaande beschikbare budgetten.  

Nee

Nee

Nee

Er heeft in 2021 een onder uitputting plaatsgevonden. Dit werd met name veroorzaakt door de uitstel van de Omgevingswet van 1 januari 2022 naar 1 juli 2022 en uiteindelijk naar de inwerkingstredingsdatum 1 januari 2023. In 2021 zijn geen aanvullende middelen voor 2022 aangevraagd. De prognose op dit moment is dat het budget dat van 2021 is overgeheveld niet voldoende is en dat er aanvullende middelen nodig zijn. Een deel van de besteding van de voorbereiding is direct gekoppeld aan het moment van inwerkingtreding van de wet. Deze kosten schuiven dus mee. In de Q3 komen we met een prognose welke aanvullende middelen er nodig zijn. Daarnaast krijgt de periode na 2022 ook aandacht om deze periode verder formeel nog niet volledig gedekt is.

Kostenraming en dekking per jaar (x €1)

Afwijkingen t.o.v. jaarschijf begroting (x €1)

De herijking gaat mogelijk eenmalig aanvullend budget vragen.

Op koers

Vooralsnog kunnen de risico’s (m.u.v. structurele effecten implementatie) opgevangen worden binnen het projectbudget zelf door het overhevelen van het budget van het afgelopen jaar. De prognose op dit moment is dat het budget dat van 2021 is overgeheveld niet voldoende is en dat er aanvullende middelen nodig zijn. Een deel van de besteding van de voorbereiding is direct gekoppeld aan het moment van inwerkingtreding van de wet. Deze kosten schuiven dus mee.

Al verschillende keren heeft door de minister besloten om de Omgevingswet uit te stellen. De 1ste kamer neemt op 1 november een definitief besluit over de inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2023. Er bestaat een kans dat er op 1 november besloten wordt dat de wet niet in werking treedt op 1 januari. De koers van het project implementatie Omgevingswet is om de komende maanden te blijven gebruiken om alles wel voor te bereiden en van positieve besluitvorming over de inwerkingstredingsdatum op 1 januari 2023 uit te gaan.  

De koepels waaronder de VNG hebben afspraken gemaakt over de financiële gevolgen van dit uitstel. Gemeenten moeten hoogstwaarschijnlijk extra kosten maken voor de implementatie van de Omgevingswet. In het interbestuurlijke financiële akkoord over de Omgevingswet uit 2016 is overeengekomen dat de verschillende overheden de implementatie kosten zelf dragen en dat over de verwachte maatschappelijke baten geen korting zal komen. Onderzocht wordt hoe moet worden omgegaan met deze extra kosten. Dit kan invloed hebben op de begroting Omgevingswet van Deventer.  

In het eerste kwartaal van 2022 is een risicosessie geweest met een brede groep belanghebbenden. Vanuit deze sessie zijn herijkt en aan de hand van de actualiteit en zijn beheersmaatregelen genomen. In de tabel zijn de belangrijkste risico’s kort weergegeven.

Op koers

Er is een nieuwe planning gemaakt voor activiteiten rondom de Omgevingswet, zoals de Omgevingswet Tiendaagse.

De algemene communicatie over de Omgevingswet met bewoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties wordt in Q3 2022 opgestart. Landelijk is hiervoor een toolkit ontwikkeld, waarvan we ook in Deventer gebruik kunnen maken.  

Risico's

Aansluiten bij landelijke ontwikkelingen

Deventer is actief aan het testen, intern en regionaal en doet mee aan de indringende ketentest (IKT). We organiseren een terugvalscenario (extra capaciteit en middelen) om de impact op het proces te verminderen.

Goede fasering en realistische mijlpalen en veel werk met werk maken. We overleggen tijdig met teammanagers welke capaciteit beschikbaar moet zijn.

We brengen in beeld welke risico's we lopen bij de bruidsschat en nemen per risico een beheersmaatregelen indien nodig.

Impactanalyse vanuit de Omgevingswet en WKB

In de transformatiefase zullen beleidskeuzes en financiële gevolgen integraal inzichtelijk moeten worden gemaakt. Een deel zal niet kunnen worden voorkomen en is autonoom.

Portefeuillehouder

T. Walder

Rapportagedatum

22-8-2022

De gemeente Deventer heeft het landelijk Klimaatakkoord en haar eigen doelstellingen uit de omgevingsvisie vertaald in het Energieplan Deventer. Deze is nader uitgewerkt in de door de raad vastgestelde transitievisie warmte. Een belangrijk onderdeel van het Energieplan is het realiseren van 10.000 aardgasvrije woningen in 2030. Sinds 2017 wordt hier met de strategische partners in de stad (corporaties en netwerkbedrijf Enexis) invulling aan gegeven op basis van de uitvoeringsagenda FBW: Fossielvrij en Betaalbaar Wonen. Onderdeel van de Uitvoeringsagenda is het in uitvoering brengen van kansrijke projecten. Het verduurzamen van de wijk Zandweerd is hierbij aangewezen als potentieel kansrijk project omdat – naast de nieuwbouw in de Tuinen van Zandweerd – nu veel renovatieprojecten door de corporaties in uitvoering zijn en ten noorden van de wijk een duurzame warmtebron in de vorm van de RWZI aanwezig is. Het projectplan beschrijft de realisatie van de eerste fase van het ontwikkelen van Slim Warmtenet Zandweerd. Dit vormt een belangrijk onderdeel om de wijk aardgasvrij te maken. Slim Warmtenet Zandweerd heeft de potentie om 2200 woningen van het aardgas te halen. Een deel van Slim Warmtenet Zandweerd is reeds in de Tuinen van Zandweerd aangelegd. Ten gevolge van een voorwaardelijke aanbesteding juni 2021 is een onderhandelingsprocedure met Ennatuurlijk als potentiële warmteleverancier opgestart om tot een passende aanbieding te komen. Onderdeel daarvan is het vooraf gefaseerd in opdracht geven van deelopdrachten zodat afgesproken data met partners voor warmtelevering worden behaald. Een ander belangrijk aspect is de optimalisering van de fasering waarbij fase 1 en fase 2 tegelijk in opdracht worden gegeven aan de warmteleverancier. Momenteel vindt de realisatie plaats van de eerste warmtecentrale voor verwarming van de eerste woningen in het projectgebied.  

Raakvlakken
1. Ontwikkeling Tuinen van Zandweerd: Streven is om zoveel mogelijk woningen in dit gebied aan te sluiten op het warmtenet.  Deelname in elkaars projectorganisatie. Periodiek planningsoverleg. Zie hoofdstuk organisatie.
2. Wijkaanpak Aardgasvrij Zandweerd: De ontwikkeling van het warmtenet is een essentieel onderdeel om de wijk aardgasvrij te maken. Hiervoor is een project opgezet waarin op basis van een brede wijkaanpak dit wordt uitgevoerd. De gemeente vervult hierin een regierol. Het SWZ heeft vanwege de omvang van het project zijn eigen projectorganisatie. Deze maakt onderdeel uit van een grotere projectorganisatie. Zie voor afstemming hierin hoofdstuk organisatie.
3. Fossielvrij en Betaalbaar Wonen (programma, geen groot project): FBW is een programma gemeentebreed. Zandweerd aardgasvrij (en daarmee ook de aanleg van het SWZ) is een uitvoeringsopdracht vanuit FBW. Afstemming vindt plaats door deelname in elkaars projectorganisatie. Zie hoofdstuk organisatie.

In het raadsbesluit van 7 oktober 2020 is opgenomen dat tijdens de projectuitvoering de Raad op drie belangrijke momenten gevraagd wordt een besluit te nemen bij tussentijdse beslismomenten. Deze beslismomenten vormen belangrijke stappen in het project en maken ook onderdeel uit van de besluitvorming (zie voor verdere uitwerking van de beslispunten hoofdstuk 9):
1. Het moment waarop besloten wordt om - na realisatie van het Slim Warmtenet Zandweerd voor de nieuwbouw fase 1a - aan te vangen met het realiseren en daarmee aansluiten van het Slim Warmtenet Zandweerd op de bestaande bouw in Zandweerd Noord- fase 1b;
2. Het moment waarop met Enpuls BV afspraken zijn geconcretiseerd en tot overname door Enpuls BV van het Slim Warmtenet moet worden besloten (verwacht binnen 1-3 jaar);
3. Het moment waarbij met corporaties en particulieren afspraken zijn gemaakt over de aansluiting van hun woningen in de vervolgfasen. Dit betreft de besluitvorming voor fase 2 (verwacht tussen 1-4 jaar).

Ten gevolge van de voorwaardelijke aanbesteding is een onderhandelingsprocedure met Ennatuurlijk gestart wat in voorgaande kwartaalrapportages is gemotiveerd. Dit heeft tot diverse tussenbesluiten geleidt in de projectuitvoering. Onderstaand zijn de tussenbesluiten toegelicht.  

1. 31 augustus 2021 (Collegebesluit):
In het tweede kwartaal van 2021 is de fasering van het project bijgesteld en is door het college besloten de fasering te optimaliseren en fase 1a en 1b samen te voegen. Deze wijziging is geeffectueerd middels een collegebesluit van d.d. 31 augustus 2021. Tevens is de wijziging behandeld middels een raadsmededeling d.d. 21 september 2021.

2. 8 februari 2022 (Collegebesluit):
Op 8 februari 2022 heeft het college besloten een eerste vooropdracht te geven aan Ennatuurlijk tot ontwerp en realisatie van (een deel van) warmtecentrale 1 zodat tijdige warmtelevering voor de nieuwbouwappartementen aan de Rubenstraat en een tijdelijke voorziening voor warmte voor de reeds aangesloten woningen in de Tuinen van Zandweerd wordt voorzien.  

3. 13 april 2022 Ontwerpopdracht fase 1en 2 (Raadsbesluit):
Op 13 april 2022 is door de gemeenteraad ingestemd met het verstrekken van een ontwerpopdracht aan Ennatuurlijk voor het uitontwerpen van fase 1 en fase 2.

4. 7 juni Planning besluitvorming concessie-overeenkomst (Collegebesluit; Raadsmededeling):
Ennattuurlijk is in het uitwerken van haar ontwerpopdracht geconfronteerd met beperkte capaciteit binnen haar eigen organisatie en bij haar onderaannemers. Hierdoor is vertraging opgetreden in de uitvoering van de ontwerpopdracht. Besluitvorming over de concessieverlening en realisatie van fase 1 en 2 wat gepland stond voor het zomerreces is hiermee niet mogelijk gebleken. Besluitvorming door de gemeenteraad hierover wordt nu voorzien eind Q4 2022/begin 2023.  

A. Aanleg infrastructuur Tuinen van Zandweerd:

• NTP heeft zijn werkzaamheden aan het ZLT-net afgerond. Momenteel wordt het systeem opgeleverd.
• Rondom de kaveluitgifte voor de TvZ is de verkoop van het Slim Warmtenet meegenomen.  
• Momenteel zijn 8 contracten gesloten voor aansluiting. De verwachting nu na belrondes is dat ca. 70% van de kavelbouwers zal aansluiten
• Met de vroegbouwers is overeengekomen dat per 1 oktober warmte vanuit het SWZ geleverd zal worden en dat tot die tijd mensen in hun eigen warmtevoorziening voorzien. Hier worden ze voor de periode tussen gewenste datum van levering tot en met 1 oktober in de kosten in tegemoet gekomen.  
• Omdat wegens marktproblemen (chiptekorten) de eerste warmtecentrale per 1 oktober 2022 niet gereed zal zijn, zal per 1-10 gebruik gemaakt worden van een tijdelijke warmtevoorziening tot aan het moment dat de eerste warmtecentrale operationeel is.  

B. Het ontwerp en realisatie van (een deel van) warmtecentrale 1 – Realisatiefase

• Het college heeft akkoord gegeven op het verstrekken van een Vooropdracht aan Ennatuurlijk voor ontwerp en realisatie van (een deel van) warmtecentrale 1 om daarmee:  
  • Tijdelijk warmte te kunnen leveren aan de nieuwbouwwoningen aan de Rubenstraat van Sitchting Eigen Bouw
  • Tijdelijk een warmtevoorziening te hebben om de eerste aan te sluiten woningen in de Tuinen van Zandweerd van warmte te voorzien.
  • Deze gasgestookte oplossing maakt straks onderdeel uit als backup/piekvoorziening van het totaalconcept. Deze voorziening is als een apart collegebesluit voorbereid. (B&W besluit 1-2-2022, vooropdracht warmtevoorziening).
• Ten gevolge van chipproblemen is het niet gelukt de warmtecentrale per 1 oktober operationeel te hebben. Geplande datum is nu februari 2023. Tot die tijd wordt gebruik gemaakt van twee tijdelijke voorzieningen:
  • Een tijdelijke warmtevoorziening voor de Tuinen van Zandweerd
  • Een tijdelijke warmtevoorziening voor de woningen aan de Rubenstraat
• Omdat er formeel nog geen warmteleverancier is zal op basis van een Dienstverleningsovereenkomst met Ennatuurlijk de gemeente via Ennatuurlijk de warmte aan de Afnemers in de Rubenstraat en de Tuinen van Zandweerd leveren. Deze DVO zal per 1 oktober ingaan. In september zal hiertoe een collegebesluit genomen worden.  

C. De aansluiting van de bestaande woningen en de realisatie van de warmtecentrales in Zandweerd De aansluitovereenkomst Verhuurders is bijna klaar en zal in april worden afgerond en ter besluitvorming aan de woningeigenaren worden voorgelegd. Hierin zijn de volgende elementen besproken en overeengekomen:

• Tariefstructuur
• Wijze ban benutten SAH subsidie
• Opstalvoorwaarden
• Woninglijst
• Principes voor PvA 70% ophalen commitment.  

• De werkgroep communicatie is gestart met de strategie tot aansluiting van de huurwoningen. Minimaal 70% van de huurders dient zijn commitment uit te spreken voor aansluiting op het SWZ. Dit vraagt om een integrale aanpak vanuit het projectteam SWZ in nauw overleg met de communicatie-adviseurs van de samenwerkende verhuurders. Hier wordt een Plan van aanpak voor opgesteld wat als bijlage van de aansluitovereenkomst Verhuurders zal worden opgenomen.  

D. Onderhandelingsprocedure/Gecombineerde opdracht fase 1 en fase 2 (actualiteiten):
Samenvatting vanaf voorwaardelijke aanbesteding juni 2021

• Onderhandelingsgesprekken met Ennatuurlijk Q4 2021 met de volgende conclusies:
  • Concensus over technisch concept
  • Financieel een te groot gat om alleen fase 1 aan te bieden
• Onderhandelingen met Ennatuurlijk en Gemeente jan 2022 vanuit een gezamenlijk opgestelde businesscase met de volgende conclusies
  • Combinatie van fase 1 en fase 2 is noodzakelijk voor een sluitende businesscase
  • Engineeren van fase 1 en fase 2 is noodzakelijk voor (1) schepere prijsvorming en (2)reductie van indicatief bepaalde risicobedragen
• Momenteel worden met Ennatuurlijk de volgende sporen uitgewerkt om in Q4 tot een onvoorwaardelijke inschrijving op de aanbesteding te komen:
  • Engineering fase 1 en fase 2: Onderdeel van fase 2 is de keuze voor de ontwikkeling van 1 warmtecentrale. Deze centrale is beoogd te worden gerealiseerd c.q. ontwikkeld op of nabij de huidige Judoschoollocatie. Met de eigenaar zijn de eerste inventariserende gesprekken daarover gestart.  
  • Wijkaanpak/communicatie: in nauw overleg met het wijkteam
  • Businesscaseontwikkeling (mede nav impact tgv materiaal- en energieprijzen): De door het onderhandelingsteam uitgewerkte businesscase zal getoetst worden door een onafhankelijke derde partij (Rebel Group). Op hoofdlijnen is zicht op een sluitende businesscase.
  • Risicobeheersplan: op basis van de combinatie van fase 1 en fase 2 wordt het risicobeheersplan volledig geupdate en als onderdeel van het raadsvoorstel voor verlening van de concessie Q42022/begin 2023 toegevoegd.  
  • Contractontwikkeling: in nauw overleg met het (juridisch) team van corporaties en gemeente
    • Aansluitovereenkomsten;
    • Leveringsovereenkomsten;
    • Effluentovereenkomsten;
    • Concessieovereenkomsten.

Behoeft aandacht

Ten aanzien van Financiën, Risico’s en Planning worden knelpunten onderkend. Mogelijke bijsturing hangt nauw samen met de uitkomsten van afronding van de aanbesteding van de warmteleverancier.  Zie ook mede hiervoor hoofdstuk 2 stand van zaken.

Behoeft aandacht

Nee

De effectuering van de aanbesteding stond gepland voor de zomerperiode van 2022.  
Ennatuurlijk heeft ons laten weten dat de eerder afgegeven planning door hen niet kan worden gehaald. De oorzaak hiervan ligt voornamelijk bij het nijpende tekort aan ontwerpcapaciteit bij Ennatuurlijk en haar onderaannemers in combinatie met de grote schaarste aan materialen en uitvoeringscapaciteit. Hierdoor wordt de mogelijke effectuering van de aanbesteding uitgesteld naar Q4 2022/begin 2023.
Om uiterlijk op 1 oktober 2022 warmte te kunnen leveren aan de nieuwbouw in de Tuinen van Zandweerd en de nieuwbouw aan de Rubensstraat wordt gebruik gemaakt van tijdelijke warmtevoorzieningen en wordt een kortlopende dienstverleningsovereenkomst afgesloten voor de warmtelevering. Voor de levering heeft de gemeente tijdelijk de rol van warmteleverancier maar wordt de dienstverlening die daarvoor nodig is bij Ennatuurlijk ingehuurd. Dit valt binnen de kaders van de ACM-eisen rondom warmtelevering.

Ja

 Zie hierboven

Ja

Op grond van de onderhandelingen met de inschrijvende partij werden in november 2021 grote wijzigingen ten opzichte van de begrote exploitatiekosten gezien. Fase 1 opzichzelfstaand is onrendabel. Op basis daarvan zijn veel verschillende optimalisaties doorgevoerd. De belangrijkste optimalisatie hierbij is het samenvoegen van fase 1 en 2.  
Eind 2022 (Q4) zal in het uit te werken raadsvoorstel de exploitatie van het Slimwarmtenet nader worden uitgewerkt.

Behoeft aandacht

Aan de hand van de huidige stand van zaken is geïnventariseerd welke risico’s (onverwachte gebeurtenissen) er zijn ten aanzien van het realiseren van het slim warmtenet fase 1 (projectdoelstelling). We zien door meerdere oorzaken een verhoogd risico binnen het project ontstaan:

• De zeer slechte marktomstandigheden ten gevolge van materiaalprijsstijgingen (€ >25%)
• De slechte marktomstandigheden t.g.v. weinig aanbieders maar veel vraag. Er is dus zeer beperkte concurrentie waardoor gegadigde een comfortabele onderhandelingspositie heeft.  
• De stijgende gas- en warmteprijzen. De ontwikkelingen van de gasprijzen worden meegenomen in de onderhandelingsessies.

Met behulp van de Risman analyse is de financiële impact van de risico’s ingeschat. Dit op basis van het netto risico wat overblijft na toepassing van de beheersmaatregelen. In de tabel hieronder is het financiële effect van het netto risico opgenomen. Dit aan de hand van de vier hoofdrisico’s welke ook zijn gehanteerd bij het initiele risicobeheerplan van oktober 2020.
In het project wordt verder een generieke post onvoorzien toegepast van 10% op alle te voorziene investeringen. Dit is een gebruikelijk percentage bij dergelijke projecten. Aanvullend op de post onvoorzien is een projectgebonden weerstandsvermogen toegepast gebaseerd op de financiële impact van de risico’s. Deze is als volgt:

•  Aansluitrisico's: €150.000
• Investeringsrisico's: €900.000
• Operationele inkomsten risico's: €20.000
• Operationele kosten risico's: €687.500
• Eindtotaal: €1.757.500

Bij het in opdracht geven van fase 1 hebben zich 2 investeringsrisico’s voorgedaan welke ten laste komen van de risicoreservering. Dit betreft:
Prijsstijgingen warmtecentrale fase 1   € 100.000
Treffen tijdelijke warmtevoorziennig   € 150.000
Totaal               € 250.000

De projectspecifieke risico’s leggen, na aftrek voorgedane risico’s, een beslag op het weerstandsvermogen van ruim  €1,5 mln. Dit beslag zal, bij het zich voordoen van de risico’s, worden gedekt vanuit de gelden verkregen vanuit de Proeftuinsubsidie.
Inmiddels is er door de onderhandelingen ook zicht gekomen op de risico-inschatting van de inschrijvende partij. Deze gaat naast fase 1 ook over fase 2. Samenvattend zien we de volgende aanvullende risico’s:  

• Het niet behalen van de planning
• Het verhogen van de tariefstructuur naar afnemers (verhoging van de BAK)
• Projectgebonden risico’s rondom aanleg, vergunningen etc
• Fluctuaties rondom inkoop van gas en elektra
• Fluctuaties rondom verkoop van warmte en warmtehoeveelheden
• Er worden nu voorinvesteringen gedaan zonder volledig zicht op (1) definitief warmtenet en (2) gezonde exploitatie. Beheersmaatregel: De voorinvestering past budgettair binnen het verstrekte krediet en kan worden gedekt vanuit een toekomstig raadsbesluit voor de realisatie van fase 1 en fase 2. Mocht dat raadsbesluit niet genomen worden bestaat het risico dat de kosten van de vooropdracht moeten worden afgeboekt.   

Deze nieuwe risico’s zullen samen met de hierboven genoemde risico’s nader geïnventariseerd en gekwantificeerd worden en voorzien van beheermaatregelen. Bij de aanstaande besluitvorming over de aanbesteding zal de risicoanalyse als geheel geactualiseerd zijn en betrokken worden bij het raadsvoorstel (q4-2022).  

Kansen: De volgende kansen zijn reeds geïdentificeerd:  

• ISDE: Investeringssubsidie voor onder andere particulieren voor aansluiten op een warmtenet;
• SAH: Subsidie Aardgasvrije Huurwoningen.
• NWN! Nieuwe warme. Een subsidie aanvraag voor financiële bijdrage doorontwikkeling fase 2.

Ja

De begroting ziet toe op de realisatie van slim warmtenet fase 1. De plankosten zijn fors als gevolg van een intensief en verlengd (1 jaar) onderhandelingstraject met Ennatturlijk. Dit dient wel genuanceerd te worden omdat hiermee naast fase 1 ook al werkzaamheden met het oog op fase 2 worden verricht. De overschrijding bij de productie van de hoofdinfrastructuur worden verklaard door de engineeringsopdracht welke ook fase 2 omvat. In het uit te werken raadsvoortel (Q4 2022) zal bijsturing plaatsvinden op de plankosten, installatiewerkzaamheden, uitkoppeling en het leidingnetwerk middels een kredietvoorstel voor fase 1 en 2 gecombineerd (raadsvoorstel).  

Behoeft aandacht

De planning voor het tijdig leveren van warmte aan (1) de woningen in de Tuinen van Zandweerd wordt gehaald. Hier wordt een tijdelijke warmtevoorziening voor ingezet. De planning voor het tijdig leveren van warmte aan (2) de woningen aan de Rubensstraat (nieuwbouw) wordt behaald. Hier wordt eveneens een tijdelijke warmtevoorziening voor ingezet.  
De planning voor de concessieverlening is uitgelopen. Dit is gemotiveerd in een raadsmededeling. Beoogde planning wordt nu Q42022/begin 2023. Onderdeel van de besluitvorming van de concessieverlening is een update van de planning realisatie en exploitatie SWZ voor de komende jaren. Vanuit de huidige inzichten worden daar nu reeds de volgende waarnemingen over gedeeld:

• Planning realisatie fase 1b: 2023/afronding begin 2024
• Planning realisatie fase 2: afhankelijk van ontwikkeling van de wijkwarmtecentrale fase 2. Daarvoor dient een locatieaankoop met aanpassing bestemmingsplanprocedure te worden doorlopen. Die wordt nu reeds voorbereid. Verwachting realisatie fase 2 2024 – 2030.  

Op koers

Samen met de buurt is een buurtplan opgesteld ‘Zandweerd gaat voor minder’. Dit is een aanpalend project aan het SWZ fase 1, maar heeft veel raakvlakken. Het SWZ fase 1 maakt onderdeel uit van het buurtplan en wordt ook verwerkt in het zogenaamde Wijk Uitvoeringsplan dat voor de wijk Zandweerd is opgesteld en vastgesteld. Actuele informatie is te vinden op www.zandweerdstroomt.nl. Momenteel wordt in overleg met het duurzaamheidsteam, het regieteam en Ennatuurlijk een Plan van aanpak wijkbenadering opgesteld wat ook onderdeel zal worden van de besluitvormende stukken rondom de concessieverlening.  

N.v.t.